 |
 |
||
 |
|||
|
|
semana santa Słynne procesje Wielkiego Tygodnia wyruszają codziennie na ulice Sewilli od Niedzieli Palmowej aż do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. W ciągu ośmiu dni, 57 Cofradías (bractw) niesie 116 pasos, w towarzystwie 60 tys. braci (Nazarenos, Penitentes, Costaleros, Acolytos). Podczas corocznych procesji Sewillę odwiedza około miliona turystów!
Na kilka tygodni przed obchodami Wielkiego Tygodnia w Sewilli, następuje uroczyste przedstawienie oficjalnego plakatu, „reklamującegoˮ to niezwykłe religijno-kulturowe wydarzenie. Autorem tegorocznej edycji jest malarka, Nuria Barrera Belllido. Nie było by w tym nic dziwnego gdyby nie fakt, że Nuria jest dopiero drugą kobietą, która dostąpiła zaszczytu zaprojektowania i wykonania oficjalnego plakatu Semana Santa. Pierwszą była w 2007 roku, Isabel Sola.
Poniżej znajdziecie sporo szczegołowych informacji dotyczących samych procesji a także tradycji związanych z Wielkim Tygodniem w Hiszpanii. Tych z Was, którzy są już po lekturze ubiegłorocznych tekstów zapraszam do wysłuchania pięknego hymnu na cześć osoby, bez której poszczególne pasos nie mogłyby zrobić ani jednego kroku. Capataz jest jakby „oczami dla stóp – niewidocznych dla tłumu – colstalerosˮ.
Ten
charakterystyczny sposób w jaki podnoszone są pasos nazywa się
la levantá.
Baczni obserwatorzy całej procesji są w stanie zauważyć różnice w
sposobie podnoszenia pasos.
Typowymi instrumentami wielkopostnych procesji, podobnie jak w Polsce, są drewniane kołatki. Te hiszpańskie chyba niewiele się różnią od polskich... dźwięki wydają w każdym razie bardzo podobne :) Imponującą kolekcję carracas i matracas zebrał Francisco Marcos. Z tego co widać na nagraniu, Francisco nie tylko kolekcjonuje ale również sam wykonuje te nietypowe instrumenty.
Obchody Wielkiego Tygodnia w Andaluzji są bardzo uroczyste i pieczołowicie przygotowywane praktycznie przez cały rok. Najbardziej intenstywne próby wielkanocnych procesji rozpoczynają się już w lutym. Semana Santa to jedno z najbardziej znanych świąt, które nakręca nie tylko przemysł turystyczny tego regionu ale przynosi wymierne zyski w branży gastronomicznej, florystycznej, krawieckiej, produkującej świece, tkaniny, itp. Oglądając transmisje podniosłych procesji wraz z towarzyszącym im falującym tłumem można odnieść wrażenie, że mamy do czynienia z ulicznym teatrem tyle, że o tematyce religijnej. W medialnych komentarzach spotykamy się niejednokrotnie z określeniami typu: zjawisko socjo-kulturowe czy tradycja wymieszana z komercją. Kiedy zgłębiłam temat zorientowałam się, że sama troska o zachowanie tradycji byłaby za małą motywacją do corocznych zmagań andaluzyjczyków, którzy w tych dniach nie są zwykłymi aktorami tylko pątnikami z prawdziwego zdarzenia! Oglądając wspomniane procesje, bardziej czy mniej świadomi, jesteśmy świadkami żywej wiary tysięcy wiernych, skupionych w religijnych bractwach. Warto bliżej poznać tych, dzięki którym można kontemplować lub tylko podziwiać, poszczególne paso procesji. Poniżej zamieściłam nagranie, poświęcone, tzw. costaleros przygotowującym się do Semana Santa. To właśnie oni dźwigają na swoich ramionach całe paso. W zależności od wielkości danego „ołtarzaˮ, niesie go grupa 40 do 60 mężczyzn (la cuadrilla). Coraz częściej podejmują się tego wysiłku kobiety. Wszyscy idący w tym samym rzędzie muszą być tego samego wzrostu aby ciężar został odpowiednio rozłożony – po 40 kg na osobę! Właściwy dobór costaleros to tzw. la igualá. Bardzo ważne i nieodzowne dla costaleros są dwa elementy ich stroju: el costal (nakrycie głowy z ochronnym wałkiem zabezpieczającym kark, na którym spoczywa drewniana bela całej konstrukcji, tzw. trabajaderas) i la faja (szeroki pas, który chroni kręgosłup i nerki). Costaleros podąrzają bardzo wolnym, odchylającym się lekko na boki, charakterystycznym krokiem. Ściśnięci w drewnianym „zaprzęguˮ, praktycznie nic nie widzą! Zdani są całkowicie na przewodnika (el capataz), który wydaje precyzyjne komendy. Najdrobniejszy błąd grozi tragicznym upadkiem. La llamá to dźwięk ozdobnych kołatek i nawoływanie do postoju lub ponownego uniesienia (la levantá) danego paso. Capataz na bieżąco informuje o położeniu danego paso, o ewentualnych przeszkodach pojawiających się na trasie (schody, framugi drzwi wejściowych do świątyni, uliczne zakręty, itp.). Najważniejsze jednak jest to, że dodaje costaleros otuchy! Wspiera ich słowem. Przypomina cel tego pątniczego wysiłku. Bywa, że jego okrzyki to jakby mini litania na cześć Matki Bożej i Jezusa. Wymienia również członków rodzin poczszczególnych costaleros, ich własne intencje dotyczące, np. wzrostu w wierze!
A tak wygląda procesja „od kuchniˮ! Z tego nagrania poniżej można wywnioskować, że procesja odbywała się w ciągu dnia. W nocy widoczność costaleros jest znacznie ograniczona. A! Nie przegapcie momentu w minucie 3:18 na osi czasu nagrania ;)
Podobnie jak Feria de Abríl de Sevilla tak i Semana Santa czyli Wielki Tydzień od wieków jest jednym z najhuczniej obchodzonych świąt w Sewilii. Liczne bractwa, tzw. Cofradías, wychodzą bezpośrednio ze swoich kościołów na ulice miasta (często bardzo wąziutkie) podążając w procesji aż do katedry. Powrót odbywa się możliwie najkrótszą drogą, tak jak ustalił to już w XVII wieku Kardynał Fernando Niño de Guevara. & Począwszy od Niedzieli Palmowej a skończywszy na Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego, podczas całego Wielkiego Tygodnia, liczne bractwa odwiedzają katedrę sewilską, trzecią co do wielkości na świecie.procesje Większość bractw niesie dwa tzw. pasos (figurę lub zespół figur umieszczony na specjalnych noszach i podestach): paso con el Cristo – przedstawiający różne sceny z Męki i Zmartwychwstania Pańskiego oraz paso con la Virgen – przedstawiające figurę Matki Bożej. Niektóre bractwa niosą nawet trzy pasos, tj. El Amor, la Cena, San Benito lub la Trinidad. Inni niosą tylko jedno paso, np. La Santa Marta, la Quinta Angustia, la Soledad de San Buenaventura lub la Soledad de San Lorenzo. Reasumując, podczas ośmiu dni Wielkiego Tygodnia, 57 bractw niesie w sumie 116 pasos bezpośrednio z ich kościołów aż do katedry. Tam i z powrotem, w towarzystwie około 60 tysięcy braci, którzy uczestniczą w tej uroczystej procesji w różnych formach, jako: Nazarenos, Penitentes, Costaleros i Acolytos. Liczba osób uczestniczących w procesji może sięgnąć miliona podczas najważniejszej nocy Wielkiego Tygodnia w Sewilii czyli tzw. la Madrugá (nad ranem z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek), kiedy to bractwa: el Silencio, el Gran Poder, El Calvario, los Gitanos, la Esperanza de Triana i la Macarena rozpoczynają swoje procesje i udają się w kierunku katedry.Pierwszym małym krokiem do zrozumienia tego religijno-kulturowego fenomenu jakim niewątpliwie są obchody Wielkiego Tygodnia w Sewilii, jest zapoznanie się z poszczególnymi elementami charakterystycznymi dla tych corocznych i uroczystych procesji.
Stałe elementy tradycyjnej procesji
La Marcha Orkiestry, które towarzyszą większości procesji, grają marsze danego bractwa. Większość tych utworów jest bardzo piękna i o dużych walorach muzycznych. Wyróżnić spośród nich należało by: Amargura, Virgen del Valle o Jesús de las Penas.
La Cruz de Guía Insygnium, które otwiera orszak procesyjny. Po obu jego bokach kroczą tzw. nazarenos niosący pochodnie.
La BULLA
Tłum, który na początku jednoczy się wokół pasos i w okolicach
trasy, którą podążają bractwa.
LOS NAzarenos Członkowie bractwa tworzący orszak procesji niosący świece, gromnice oraz insygnia. Ubrani w tuniki i szpiczaste kaptury zasłaniające całkowicie twarz, z otworami na oczy.
eL paso del cristo Pojedyncza figura lub ich zespół umieszczony na specjalnych noszach, podestach. Paso może przedstawiać figurę Chrystusa (paso de Cristo), Matki Bożej (wówczas nosi nazwę paso palio) lub całej Męki Pańskiej jeśli jest to zespół figur przedstawiający scenę pasyjną. Poszczególne nosze niosą tzw. costaleros czyli 20-30 silnych mężczyzn, najczęściej z danego bractwa, którzy przechodzą prawie niezauważeni, schowani pod noszami danego paso. Po wąskich ulicach Sewilii dyryguje i opiekuje się nimi tzw. capataz – nadzorca, szef. Paso del Cristo jest zazwyczaj pierwszym paso wyruszającym w procesji.
Los penitentes Są członkami bractwa, którzy autentycznie odprawiają pokutę, niosąc krzyż z drewna, czasami nawet dwa krzyże. Zdarza się że idą boso przez całą procesję. W wielu przypadkach uczestniczą w tych procesjach w akcie spełnienia jakieś obietnicy religijnej. Szpiczaste kaptury pątników zwieszone są w dół, z tyłu głowy. Idą za Paso del Cristo.
eL paso palio Paso przedstawiające figurę Matki Bożej nazywane jest również La Dolorosa (Bolesna) La Amargura (Gorycz) lub bardziej optymistycznie La Esperanza (Nadzieja). Pojawienie się tego paso, stanowi dla mieszkańców Sewilii najważniejszą część procesji. Potrafią oni czekać wiele godzin w strategicznym miejscu aby zobaczyć „ich” Matkę przechodzącą w procesji. Najczęściej przy wyjściu lub powrocie paso do kościoła danego bractwa. Dla mieszkańców Sewilii każda Virgen (Najświętsza Panna) jest inna, jedyna i wyjątkowa chociaż dla turystów mogą wydawać się identyczne (tego lepiej nie mówić miejscowym!). Dzieje się tak dlatego, że pasos del Cristo przedstawiają różne sceny, natomiast pasos Najświętszej Panienki zawsze symbolizują ten sam moment biblijnej historii czyli Matkę Bożą płaczącą z powodu śmierci swego Syna. To przedstawienie różni się w detalach, znanych sewilijczykom, które turystom mogą umknąć niezauważone. Po obejrzeniu wielu Pasos de la Virgen powoli można rozróżniać te detale. Jednym z najważniejszych elementów zmieniających się jest tzw. el Manto czyli szata, płaszcz. Olbrzymi, ze szlachetnego materiału, pokryty kunsztownym haftem. Spływający z tyłu figury Matki Bożej aż do podstawy całego paso de palio. Samo paso składa się z baldachimu (Dosel) wspartego na drążkach typowych dla pasos de la Virgen. Tworzy on coś w rodzaju dachu chroniącego figurę. Wiele z nich to prawdziwe klejnoty złotnictwa i haftu. Dwanaście pionowych drążków podtrzymuje baldachim. Są one przykładem sztuki jubilerskiej i złotniczego kunsztu; lekko poluzowane tak aby charakterystyczny ruch costaleros mógł udzielić się całemu paso.
I ostatecznie, widoczne tylko dla tych, którym uda się
zbliżyć wystarczająco do paso, są
różnice na twarzach każdej z figur Matki Bożej.
Zanim przejdziemy do tradycji i zwyczajów Wielkiego Tygodnia proponuję wysłuchanie przepięknej saety, zaśpiewanej przez Dianę Navarro w Maladze podczas uroczystości Wielkiego Poniedziałku. Wzruszający tekst, przejmujący głos Diany oraz widok skupionego tłumu (wykrzykującego spontaniczne ¡Olé!)... robią wrażenie!
zwyczaje i tradycyje
WielkiTydzień w Sewilii ma różne tradycje, które kultywują co roku zarówno uczestnicy, jak i ci, którzy nie uczestniczą w obchodach. Jedną z nich jest ubranie po raz pierwszy w Niedzielę Palmową jakiejś części garderoby. W telewizji nawet przestrzegają aby nie były to buty! W Niedzielę Palmową rano, w zwyczaju jest również odwiedzanie świątyń, w których eksponowane są tzw. pasos, przygotowane do procesji Wielkiego Tygodnia. Najważniejszymi dniami Wielkiego Tygodnia jest: świt z czwartku na piątek, tzw. „La Madrugá” i Wielki Piątek. Tego dnia mężczyźni zwykli ubierać się na czarno, kobiety noszą czarną mantilla, demonstrując w ten sposób żałobę i szacunek po śmierci Chrystusa. W tych dniach, w niektórych domach zmienia się również menu. Domownicy posilają się szpinakiem z cieciorką, dorszem w sosie pomidorowym, torrijas (słodki przysmak), itp. Tradycją stają się również i to za sprawą natury, kwiaty pomarańczy (azahar), które o tej wiosennej porze roku rozkwitają i wypełniają miasto szczególnym i przepięknym zapachem.
Tekst na podstawie
tłumaczenia hiszpańskich artykułów zamieszczonych w interecie. W przygotowaniu:
Feria de Abríl |
|
|
 |
|||
